terapia laserowa – Laserowe Zabiegi

Laserowe leczenie astygmatyzmu

Nieostrość widzenia jest problemem dotykającym większą część naszego społeczeństwa. Praca polegająca na ciągłym wpatrywaniu się w ekran monitora, zbyt długie przesiadywanie przed telewizorem, czytanie książek w pomieszczeniu słabo oświetlonym i inne tego typu czynniki stymulują nasz wzrok do wytężonego wysiłku. Typowym wadom wzroku takim jak nadwzroczność czy krótkowzroczność towarzyszy jeszcze często niezauważalny astygmatyzm. Jedną z metod jest laserowe leczenie astygmatyzmu.

Co to takiego jest?

Astygmatyzm (inaczej niezborność) to wada wzroku spowodowana przede wszystkim nieprawidłową krzywizną rogówki. Wówczas promienie świetlne niejednakowo załamują się wzdłuż różnych południków gałki ocznej. Nierówna praca mięśni znajdujących się w okolicach soczewki doprowadza do jej zniekształcenia – w związku z tym nie jest idealnie sferyczna. Mówiąc prościej – wpadająca do oka wiązka promieni świetlnych nie skupia się w jednym punkcie. A to powoduje, że na przykład patrząc na literę i widzimy pochylone o. Są różne typy astygmatyzmu. Jedne dzielimy ze względu na sposób w jaki porusza się oko, a drugie ze względu na charakter krzywizny rogówki. Natomiast, jeśli chodzi o stopień zaawansowania niezborności wyróżniamy:

niski – do około 1 dioptrii
średni – między 1 a 2 dioptrie
wysoki – od 2 do 3 dioptrii
bardzo wysoki – 3 dioptrie i więcej

Rodzaje astygmatyzmu ze względu na patologię ruchów oka:

Nieregularny – dotyczy chorych po urazach, kiedy powierzchnia rogówki jest nierówna. Patologia oka polega na wytworzeniu się więcej niż dwóch ogniskowych. Korekcję wykonuje się za pomocą szkieł kontaktowych lub przeznaczonych do tego żeli okulistycznych, które wyrównują rogówkę. Nie zaleca się przy tym rodzaju astygmatyzmu korekcji okularowej. Polecana jest natomiast terapia laserowa.
Regularny – w tym przypadku rogówka jest spłaszczona, w związku z tym obraz na siatkówce również ulega spłaszczeniu i oko ma dwie ogniskowe. Leczenie polega na noszeniu specjalnych okularów ze szkłami cylindrycznymi.

Rodzaje astygmatyzmu ze względu na charakter krzywizny rogówki:

Nadwzroczny – wówczas oba ogniska oka są poza jego siatkówką.
Krótkowzroczny – wtedy oba ogniska oka są przed jego siatkówką.
Mieszany – wówczas jedno ognisko oka jest przed drugim.
Nieprawidłowy – w tym wypadku korekcja wzroku jest najtrudniejsza, ponieważ krzywizna rogówki jest nierównomierna.

Chociaż astygmatyzm bardzo często nie daje żadnych objawów, to przez pewne symptomy możemy stwierdzić, że zaatakował również nasz wzrok. Wada może być również dziedziczna. Badania pokazują, że u coraz większej liczby noworodków stwierdza się zniekształcenie rogówki. Astygmatyzm może być także skutkiem jakiegoś urazu mechanicznego. Wyróżniamy nasŧępujace objawy niezborności:

zakłócenia widzenia zarówno z bliska, jak i z daleka
bóle głowy
zmęczenie oczu
w niektórych przypadkach brak wyczucia przestrzeni
nadmierne mruganie
nadwrażliwość na lampę błyskową aparatu fotograficznego – tzw. fotofobia
wyczuwalne napięcie oczne
siadanie blisko telewizora, niechęć do czytania i pisania oraz tarcie i mrużenie oczu (szczególnie u dzieci)

Przykład obrazu widzianego przez osobę cierpiącą na astygmatyzm

Metody leczenia astygmatyzmu:

Przy łagodnej niezborności najpopularniejszą metodą jest wykorzystanie szkieł cylindrycznych. Jednak nie każdy rodzaj astygmatyzmu leczy się w jednakowy sposób. Jak już zostało wspomniane wcześniej – najtrudniej leczy się astygmatyzm nieregularny. Stosuje się w tym celu specjalne soczewki. Obecnie wyróżniamy trzy rodzaje soczewek: sztywne, gazoprzepuszczalne i kontaktowe. W przypadku astygmatyzmu najbardziej polecane są soczewki silikonowo-hydrożelowe kontaktowe. Dlaczego? Ponieważ niezależnie od tego, co robisz, czy pracujesz, uprawiasz sport lub oglądasz telewizję zapewniają ostre widzenie. Astygmatyzm usuwa się także operacyjnie, np. podczas usuwania zaćmy. Najbardziej nowoczesną metodą jest jednak laseroterapia.

Laserowe leczenie astygmatyzmu to najnowocześniejsza metoda chirurgii refrakcyjnej:

Technika „wave front” – to obecnie najczęściej polecana metoda w leczeniu skomplikowanego astygmatyzmu. Na pewno zajmuje więcej czasu ze względu na konieczność dokładniejszych pomiarów., ale zapewnia skuteczne działanie.
LASIK – dzięki tej metodzie korygujemy astygmatyzm do 6 dioptrii. Okres rekonwalescencji trwa praktycznie kilka dni.
PRK – to inaczej keratektomia fotorefrakcyjna. Zabieg polega na odpowiednim wymodelowaniu rogówki, by skupiała obraz dokładnie na powierzchni siatkówki. Korygujemy nim astygmatyzm do 2,5 dioptrii. Całkowitą zdolność ostrości widzenia pacjent osiąga kilka dni po zabiegu.

Laserowe leczenie astygmatyzmu – przeciwskazania

choroby i schorzenia oczu takie jak: zaćma, jaskra, odwarstwienie siatkówki, stany zapalne, patologie rogówki, suchość oczna
nieustabilizowana wada
choroby autoimmunologiczne, np. łuszczyca
choroby metaboliczne, np. cukrzyca
skłonność do tworzenia blizn
silne alergie i atopia
choroby infekcyjne, np. grzybica
wszczepiony rozrusznik serca
ciąża i okres karmienia
wiek poniżej 21 lat (ponieważ wada jest już wtedy ustabilizowana)

Przed zabiegiem laseroterapii niezborności należy:

przestać nosić szkła kontaktowe (co najmniej na 3-4 tygodnie przed zabiegiem)
nie spożywać alkoholu (przynajmniej na 48 godzin przed zabiegiem)
powstrzymać się od wykonywania makijażu i stosowania kosmetyków (na 48 godzin przed zabiegiem)
nie odstawiać doustnych tabletek antykoncepcyjnych (na 3 miesiące przed i po zabiegu)

Ważne!

Astygmatyzm jest wadą, która może występować samodzielnie lub wraz z innymi wadami, np. z krótkowzrocznością albo dalekowzrocznością. Najczęściej rozwija się bezobjawowo albo jego symptomy są podobne do tych występujących przy innych schorzeniach. Tylko wizyta w gabinecie okulistycznym może rozwiać nasze wątpliwości. Dlatego nie odkładajmy jej w nieskończoność i regularnie badajmy wzrok.

Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną, która dotyka miliony osób na całym świecie. Jej najczęstszymi powikłaniami są uszkodzenia narządu wzroku, spowodowane między innymi patologicznymi zmianami w układzie krążenia. Na niebezpieczne oddziaływanie cukrzycy najbardziej jest narażona siatkówka oka, która wraz z rozwojem choroby ulega coraz dalej to idącym zmianom.

Co to jest retinopatia cukrzycowa?

Retinopatia cukrzycowa jest najczęstszym schorzeniem oczu. Dotyka około 97% chorych z typem 1. oraz 80% z typem 2. i niestety niezmiennie od 15 lat jest główną przyczyną utraty wzroku.

Siatkówka jest jednym z najważniejszych elementów budowy oka. To właśnie ona umożliwia nam widzenie i rozpoznawanie kolorów. Jej prawidłowe funkcjonowanie jest stymulowane przez ilość substancji odżywczych i tlenu, które docierają do niej dzięki sieci naczyń krwionośnych. Najogólniej retinopatia cukrzycowa polega na zamknięciu niektórych naczyń, a to uniemożliwia poprawne odżywianie siatkówki.

Wyróżniamy dwa rodzaje retinopatii cukrzycowej:

nieproliferacyjna
proliferacyjna

Retinopatia nieproliferacyjna dotyka od 90 do 95% wieloletnich cukrzyków. Nieodżywione i osłabione naczynia krwionośne są przyczyną zmian w ostrości widzenia. W rezultacie dochodzi do stopniowego zamazywania się obrazu.

Retinopatia proliferacyjna niesie ze sobą dużo poważniejsze skutki. Objawia się poprzez zamknięcie naczyń włosowatych, a to doprowadza do ich nawarstwiania i wrastania nawet w ciało szkliste. Ścianki nowych naczyń krwionośnych są bardzo słabe i najczęściej są przyczyną krwotoków. Jednoczesny rozwój tkanki łącznej powoduje najbardziej zaawansowane stadium retinopatii, czyli odwarstwienie siatkówki. Co ostatecznie może doprowadzić do ślepoty.

Obydwa typy retinopatii powstają w wyniku podwyższonego poziomu glukozy. Dlatego cukrzycy powinni wyjątkowo dbać o utrzymanie odpowiedniego stężenia cukru we krwi. Prawidłowa glikemia gwarantuje zmniejszenie ryzyka retinopatii, a co za tym idzie nie naraża naszego wzroku na groźne zmiany w obrębie siatkówki oka.

Czynniki stymulujące rozwój retinopatii cukrzycowej

długoletnia cukrzyca
cukrzyca insulinozależna
cukrzyca + nadciśnienie tętnicze, choroby nerek, niedokrwistość, ciąża
stany zapalne organizmu i operacje chirurgiczne, które powodują deregulację poziomu glukozy we krwi

Laserowe leczenie retinopatii cukrzycowej

Terapia laserowa (inaczej fotokoagulacja laserowa) jest typowym zabiegiem przeprowadzanym w każdym stadium retinopatii cukrzycowej. Pozwala on na zatrzymanie powikłań cukrzycowych w obrębie oka. Tylko u niewielkiej części pacjentów zaobserwowano poprawę ostrości widzenia (praktycznie tylko u tych, którzy zaczęli terapię we wczesnym stadium schorzenia).

Zanim dochodzi do leczenia tą metodą wykonuje się angiografię fluoresceinową (w skrócie fluorografię). Badanie to polega na dożylnym wprowadzeniu wodnego roztworu fluoresceiny do naczyń siatkówki. Dzięki temu można zweryfikować stan naczyń krwionośnych, a zatem ich drożność, szczelność i obszar. Angiografia fluoresceinowa może niezwykle rzadko powodować reakcje alergiczne, nudności albo wymioty. Jednak jego wykonanie jest konieczne w planowaniu dalszego leczenia laserowego.

Jak działa laserowe leczenie retinopatii cukrzycowej?

We wcześniejszych stadiach chorobowych laseroterapia może nieznacznie poprawić aktualną ostrość widzenia. Takie efekty leczenia odnotowano u 15% pacjentów. Laser ma za zadanie zniszczyć mikrowłośniaki i uszkodzone maleńkie naczynia siatkówki. Najczęstszym obszarem zabiegu jest plamka, która odpowiada za poprawne widzenie. Niestety fotokoagulacja powoduje oparzenia siatkówki, które prowadzą do wyłączenia niektórych jej funkcji. Ale musimy pamiętać, że terapia laserowa ma nam pomóc, więc nie martwmy się, że stracimy przez nią wzrok. Pozostała część nieuszkodzonej siatkówki wystarczy, by funkcje plamki były zachowane i wytwarzały odpowiednie pole widzenia.

Fotokoagulacja laserowa polega na wysyłaniu wielu pojedynczych wiązek światła lasera w określone miejsca na siatkówce. Średnica lasera jest bardzo mała, ponieważ wynosi jedynie 100-500 mikronów – gwarantuje to niesamowitą precyzję i bezpieczeństwo zabiegu. Jednak najwięcej zależy od reakcji pacjenta na emitowane przez laser światło. Nadmierna ruchliwość chorego często uniemożliwia działanie lasera. Zabieg jest oczywiście przeprowadzany pod znieczuleniem, ale delikatna struktura oka, mimo wszystko jest powierzchnią bardzo wrażliwą. Dlatego delikatne ukłucia czy błyski mogą powodować odczucie bólu.

Laserowe leczenie retinopatii cukrzycowej – po zabiegu

Zaraz po zabiegu oślepione przez światło lasera oko może odczuwać dyskomfort w przejściowym braku ostrości widzenia. Pacjentowi może przeszkadzać również specjalna soczewka kontaktowa oraz działające jeszcze znieczulenie rogówki. Wszystkie te objawy powinny ustąpić w ciągu dwóch tygodni (wszystko zależy od indywidualnych predyspozycji pacjenta – u niektórych wszelki dyskomfort ustępuje już kilka godzin po zabiegu). Dlatego fotokoagulację laserową przeprowadza się jednorazowo tylko na jedno oko. Zaleca się, aby do ustąpienia objawów przy chorym znajdowała się osoba, która przez ten czas będzie się nim opiekowała.

Czy jeden zabieg wystarczy?

O wszystkim decyduje badanie kontrolne, które jest wykonywane po miesiącu lub dwóch. Do następnego dochodzi po pół roku bądź roku. Nie ma określonej liczby powtórnych zabiegów. Najczęściej powtarza się je do czasu aż efekt działania leczenia będzie widoczny.

Retinopatia cukrzycowa jest najgroźniejszym i najczęstszym powikłaniem, które dotyka osoby chore na cukrzycę. Jej laserowe leczenie przeprowadza się w każdym stadium choroby. Pamiętajmy, że polepszenie ostrości widzenia jest zauważalne tylko u chorych z niezaawansowanym rozwojem choroby. Jej podstawowym celem jest zapobieganie postępowania patologii oka. Dlatego warto jest codziennie rano sprawdzać ostrość naszego wzroku i jeśli zauważymy jakiekolwiek zmiany od razu wybierzmy się do okulisty.